5 phút đọc
3/10/2023
Những điều cần biết về hội chứng sợ độ cao
Hội chứng sợ độ cao là tình trạng sợ hãi hoặc ám ảnh cực đoan về độ cao, nhất là đối với những người có chiều cao bình thường. Bệnh sợ độ cao được xem là một loại ám ảnh về không gian và cảm giác khó chịu khi chuyển động.
Hầu hết tất cả mọi người đều có cảm giác sợ hãi tự nhiên khi tiếp xúc với độ cao ở một mức độ nào đó, được gọi là cảm giác sợ rơi. Tuy nhiên, những người bị chứng sợ độ cao có thể cảm thấy rất hoảng sợ khi đứng ở những nơi trên cao, trở nên quá kích động để có thể tự trấn tĩnh bản thân và tìm lại cảm giác an toàn. Có khoảng 2 - 5% dân số mắc hội chứng sợ độ cao, tỷ lệ xảy ra ở nữ giới cao gấp đôi nam giới. Những bệnh nhân sợ độ cao thường không thể leo thang cao, lên cầu thang không có tay vịn và thậm chí sợ cả đi máy bay.
Giống với nhiều triệu chứng của chứng sợ chữ viết, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật,... Chúng bao gồm các triệu chứng thể chất như run rẩy, đổ mồ hôi, tim đập nhanh, khó thở, buồn nôn và khô miệng. Những người mắc chứng sợ độ cao thường cảm thấy sợ hãi và đau khổ dữ dội ở độ cao, và kết quả là có xu hướng tránh nó.
Nỗi sợ hãi mãnh liệt về độ cao có thể phát triển vì nhiều lý do. Đầu tiên, một sự kiện đau thương hoặc sợ hãi, chẳng hạn như rơi khỏi cây hoặc xuống thang. Điều này có thể gây ra nỗi ám ảnh về chiều cao vì trải nghiệm đau khổ được kết hợp với độ cao trong ký ức của người đó - đặc biệt là ở những cá nhân đã có xu hướng cảm thấy lo lắng. Sau đó, họ bắt đầu tránh mọi độ cao, tin rằng chúng có thể dẫn đến một trải nghiệm đáng sợ tương tự. Những người như vậy càng tránh độ cao, họ càng có ít cơ hội để biết rằng chiều cao nói chung là an toàn, và vì vậy nỗi sợ hãi vẫn còn và gia tăng.
Hình ảnh. Hội chứng sợ độ cao
Triệu chứng và dấu hiệu của chứng sợ độ cao
Triệu chứng của sợ độ cao bao gồm: nhức đầu, khó thở, buồn nôn, nôn mửa, khó ngủ, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi. Những triệu chứng này thường kéo dài trong khoảng 6 - 48 giờ sau khi bệnh nhân lên cao.
Trong một số trường hợp hiếm gặp hơn, chứng sợ độ cao có thể gây ra sự tích tụ dịch lỏng ở não và phổi, dẫn đến phù não và phù phổi với nhiều triệu chứng nghiêm trọng như:
- Nghe thấy âm thanh lạ, tương tự như tiếng giấy bị vò lại khi hít thở.
- Khó thở nghiêm trọng.
- Ho hoặc khạc ra chất lỏng có màu hồng, sủi bọt.
- Đi đứng vụng về, khó khăn.
- Lú lẫn và suy giảm ý thức.
Khi nhận thấy các triệu chứng này, người bệnh cần được đưa trở về độ cao thấp và tiến hành cấp cứu ngay lập tức.
Hạn chế diễn tiến của chứng sợ độ cao
Những việc người bệnh sợ độ cao có thể làm để hạn chế ảnh hưởng của độ cao, bao gồm:
- Khi di chuyển lên những nơi cao, không nên tăng độ cao quá nhanh mà nên dành từ 2 - 4 ngày di chuyển từ từ từng đoạn một để cơ thể có những điều chỉnh thích nghi phù hợp
- Trước khi đi đến những vùng cao, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn nên chuẩn bị thuốc gì để phòng ngừa bệnh sợ độ cao.
- Nghỉ ngơi đầy đủ và hoạt động vừa sức
- Uống nhiều nước và tăng cường bổ sung carbohydrate để giảm thiểu tác động của chứng sợ độ cao.
Nếu nhận thấy sự xuất hiện của các triệu chứng về thần kinh hoặc hô hấp, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến nơi thấp hơn và cấp cứu kịp thời.
Hình ảnh. Biểu hiện của hội chứng sợ độ cao
Để vượt qua hội chứng sợ độ cao nên bắt đầu từ những điều nhỏ nhất.
Nhận ra sự lo lắng đó là gì: hiểu được phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy của cơ thể sẽ giúp bạn nhận ra và chịu đựng những cảm giác cơ thể do lo lắng gây ra và ngăn bạn hiểu sai chúng là điều gì đó nguy hiểm.
Dần dần phơi bày bản thân với những điều khiến bạn lo lắng: mặc dù ban đầu rất khó khăn, nhưng việc tiếp xúc dần dần với nỗi sợ hãi của chúng ta là rất quan trọng, vì nó cho phép chúng ta biết rằng chúng ta an toàn hơn và có khả năng hơn chúng ta nghĩ ban đầu. Lập danh sách các tình huống liên quan đến nỗi ám ảnh của bạn, sắp xếp chúng theo sự lo lắng mà chúng gây ra và kiểm tra từng tình huống một. Bắt đầu từ những điều nhỏ có thể làm cho nó dễ dàng hơn. Ví dụ, bạn có thể sử dụng hình ảnh tinh thần hoặc hình ảnh trước khi tiếp cận các tình huống thực tế.
Sử dụng các bài tập thư giãn: dành chút thời gian để kiểm tra bài tập thư giãn nào phù hợp nhất với bạn. Chúng có thể hữu ích khi sử dụng trước, trong hoặc sau khi tiếp xúc, hoặc thực sự cho bất kỳ tình huống kích thích lo lắng nào khác.
Khám phá niềm tin của bạn: cố gắng hiểu chiều cao khiến bạn lo lắng là gì, bằng cách tự đặt câu hỏi và viết ra câu trả lời của bạn. Bạn sợ điều gì có thể xảy ra khi bạn lên cao? Bạn có nghĩ rằng điều này sẽ xảy ra là bao nhiêu khả năng xảy ra? Bạn cần trải nghiệm điều gì để không còn tin vào điều này nữa?
Kiểm tra xem bạn có đang sử dụng bất kỳ hành vi phòng thủ nào không: các hành vi phòng thủ khi đứng giữa đường ray hoặc nhắm mắt khi bạn ở gần độ cao, điều này có thể duy trì sự lo lắng của bạn về lâu dài.
Nguồn: Tạp chí PSYCHE và Sở Y tế Nam Định
