Ở góc độ tâm lý, ái kỷ là một hội chứng rối loạn nhân cách. Những người với hội chứng này coi trọng sự tự cao, thiếu sự đồng cảm và luôn mong muốn nhận được sự quan tâm, ngưỡng mộ từ người khác.

Việc trong một mối quan hệ với người ái kỷ có thể có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của bạn.

Sau đây là 6 điều mà một người ái kỷ hiếm khi nói trong một mối quan hệ. 

[Kỹ thuật] Kỹ thuật khâu phục hồi thành bụng do toác vết mổ - Bộ Y tế 21/12/2017

"Việc làm tổn thương cảm xúc của bạn là không ổn."

Thông thường, một người ái kỷ cảm thấy khó chịu và tức giận khi người yêu của họ thể hiện một cảm xúc mà họ không coi trọng. Điều này có thể thấy rõ nhất khi người kia cố gắng giải quyết vấn đề với người ái kỷ, người đã làm hoặc nói điều gì đó gây tổn thương. Thay vì thể hiện sự đồng cảm, họ có xu hướng trốn tránh trách nhiệm và thâm chí khiến đối phương xấu hổ, gạt bỏ đối phương hoặc rút lại tình cảm của mình như một cách để trả thù. 

Tuy nhiên, sau vài ngày hoặc vài tuần, người ái kỷ có thể cố gắng chịu trách nhiệm về hành động ích kỷ của họ nhưng thường giảm thiểu hoặc biện minh một cách tinh vi cho hành động của mình. 

"Tôi hiểu tại sao bạn cảm thấy buồn."

Trong mối quan hệ, một người ái kỷ thường gặp khó khăn trong việc tôn trọng cảm xúc của người yêu khi họ có cảm xúc khác biệt với mình; do đó, người ái kỷ thiếu sự đồng cảm. Sự đồng cảm đòi hỏi một người phải tiếp cận những cảm xúc sâu thẳm trong tâm hồn của người khác để đồng cảm với sự khó chịu về cảm xúc của đối phương. Điều này giúp người kia cảm thấy bớt cô đơn hơn. 

Một người ái kỷ có thể quá mong manh để đặt mình vào vị trí của người khác vì điều đó thật khó khăn. Họ thường có trí tuệ cảm xúc thấp và do đó thích được thông cảm hơn. Đồng cảm khiến người ái kỷ xa cách về mặt cảm xúc với nỗi đau của người yêu bằng cách thương hại đối phương. Tiếp theo, họ thường đảm nhận vị trí bề trên và chỉ cho đối phương cách khắc phục vấn đề, hoặc đề nghị mong muốn cùng nhau “cứu vãn tình hình”. Dù bằng cách nào, họ sử dụng những khoảnh khắc đau đớn nhất của người kia như một cơ hội để nâng cao cái tôi của họ.

"Tôi rất vui vì bạn đã nói với tôi rằng điều đó làm phiền bạn - tôi sẽ để ý nhiều hơn."

Giải quyết vấn đề với một người ái kỷ thường dẫn đến một “trận chiến hoành tráng”. Việc họ từ chối xem xét quan điểm khác biệt của bạn có thể khiến bạn phát điên. Bực bội và kích động, bạn có thể lãng phí rất nhiều thời gian và sức lực để cố gắng thuyết phục người ái kỷ thấu hiểu bạn. Ngoài ra, người ái kỷ có thể coi nỗ lực giải quyết vấn đề của bạn với họ là “hung hăng” hoặc “chống đối”. Họ có thể ngay lập tức coi mình là nạn nhân và bạn là “bên lạm dụng”. Họ thường thuyết phục bạn và nhiều người khác rằng bạn đang bức hại họ một cách bất công. Ví dụ, khi bạn chất vấn họ về một lời nói dối mà họ đã nói với bạn, họ sẽ bóp méo câu chuyện và gọi bạn là “ kẻ nói dối”. Do bản năng phòng thủ tiêu cực của họ, họ thường không thể tự phản chiểu bản thân, vì vậy không có khả năng họ sẽ chấp nhận lời góp ý một cách thoái mái và sử dụng nó để phát triển và thay đổi bản thân về lâu dài.

Yêu một người ái kỷ có thể khiến bạn bối rối và không biết xử sự sao cho hợp lý.Ảnh minh họa: Thehartcenter.

"Những gì tôi đã làm thật vô cảm - tôi xin lỗi."

Những người ái kỷ thường có một hình ảnh méo mó về bản thân. Họ luôn coi mình là người vô tội, và do đó hiếm khi có thể chịu trách nhiệm cho một hành động hoặc lời nói thiếu tế nhị hoặc thiếu cân nhắc. Thay vào đó, họ buộc tội bạn là người “kén cá chọn canh, khắc nghiệt, chỉ trích thái quá hoặc không biết thế nào là đủ.” Họ có xu hướng bào chữa rằng hành vi ích kỷ hoặc thiếu tôn trọng của mình là chính đáng để đáp lại “những lời chỉ trích không công bằng” của bạn. 

Tất nhiên, ngoại lệ là khi bạn đã quá chán ngấy và sẵn sàng kết thúc mọi thứ. Tại thời điểm này, người ái kỷ có thể đưa ra lời xin lỗi chung về những hành vi trong quá khứ, tuy nhiên, họ thường giảm thiểu và biện minh cho những hành vi sai trái của mình. Họ thiếu sự đồng cảm, sáng suốt và không biết hối cải, vì vậy lời xin lỗi chỉ là lời nói đầu môi để thoát khỏi “nước sôi lửa bỏng”. 

"Tôi cũng sẽ tức giận."

Một trong những dấu hiệu nhận biết của chứng ái kỷ là thiếu sự đồng cảm. Một người ái kỷ làm bạn xấu hổ và ruồng bỏ bạn vì họ nghe thấy điều mà họ không muốn nghe. Nếu bạn tức giận, họ sẽ phản ứng giận dữ hơn để đáp lại sự tức giận của bạn. Nếu bạn dám bày tỏ cảm xúc không phù hợp với cảm giác của họ, họ có thể trả thù bạn một cách thụ động và hung hăng bằng cách rút lại tình yêu và tình cảm của họ. 

"Tôi có thể giúp gì?"

Một người ái kỷ thực sự tin rằng họ biết tất cả. Họ nghĩ chắc rằng có một cách đúng đắn và đó là cách của họ. Vì quan điểm đơn phương và vị kỷ này, họ có xu hướng nói người yêu của mình phải làm gì – rất nhiều. Bởi vì người tự ái tin rằng họ biết mọi thứ, họ yêu cầu bạn làm theo lời khuyên của họ.

Ngoài ra, những người tự ái có xu hướng thích trở thành anh hùng. Thay vì làm theo sự hướng dẫn của bạn, họ có đảo ngược lại và nắm quyền kiểm soát. Bạn có thể biết ơn về sự giúp đỡ của họ, nhưng nó cũng có thể tước đi sự tự tin của bạn và tạo ra sự phụ thuộc vào người ái kỷ. Thay vào đó, khi người yêu muốn giúp bạn theo cách mà bạn muốn là người tin tưởng vào khả năng giải quyết vấn đề của bạn.

[Chẩn đoán + Điều trị] Quá tải sắt thứ phát

Nguồn: Psychology Today.