Ra nhiều mồ hôi tay, mồ hôi nách không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng nó làm người bệnh khó chịu khi làm việc và mất tự tin khi giao tiếp.
Hệ thần kinh của người gồm 2 loại: Chủ động (điều khiển hệ cơ, xương, khớp....) và tự động (gồm hệ thần kinh giao cảm, phó giao cảm). Hệ thống tiết mồ hôi tay do hệ thần kinh tự động, hệ giao cảm tiết acetyl cholin (gồm các nhóm hạch dọc cột sống). Việc tiết mồ hôi tay, nách do nhóm hạch cạnh cột sống vùng cổ ngực chi phối.
Nguyên nhân tăng tiết mồ hôi thường do bệnh lý như: Bệnh lý thần kinh, nội tiết (cường giáp, u tủy thượng thận), nhiễm trùng... nhưng việc tăng tiết mồ hôi tay, nách đa số là vô căn. Một số trường hợp là do tâm lý, khi hồi hộp lo lắng sẽ tăng tiết mồ hôi tay, mồ hôi nách.
Hình ảnh. Nguyên nhân gây nhiều mồ hôi tay, nách
Tìm hiểu một số phương pháp điều trị ra mồ hôi nhiều ở tay, nách để tự tin hơn trong giao tiếp
Các phương pháp điều trị
Sản phẩm không phải thuốc: Có thể sử dụng các sản phẩm lăn nách chứa muối nhôm aluminum. Khi lăn aluminum kết hợp với mồ hôi tạo kết tủa gây bít lỗ tuyến mồ hôi và làm giảm tình trạng tiết mồ hôi nhiều.
Lưu ý: Cần phải lau thật khô vùng tay, nách trước khi lăn, vì nếu để ướt thì thuốc kết tủa ngay trên da và giảm tác dụng khi tiết mồ hôi. Nên lăn thuốc trước ngủ, lăn 4 tuần liên tiếp, sau đó giảm số lần lăn. Nếu ra mồ hôi nhiều mà các thuốc lăn nách nêu trên chưa hiệu quả, thì dùng loại mạnh hơn là các thuốc chứa aluminum chloride 12%. Cách sử dụng thuốc cũng tương tự như aluminum nêu trên.
Thuốc bôi ngoài da: Aluminum chloride hàm lượng cao 20% dùng cho tăng tiết mồ hôi nách, da đầu, bàn tay, bàn chân nhiều mồ hôi.
Cách dùng:
- Làm khô da trước khi lăn nách.
- Lăn 1 lần/ngày trong 2-3 ngày vào buổi tối, sau đó 1 tuần lăn 1-2 lần hoặc khi cần thiết.
- Lăn ở nách sau đó mặc áo trước khi ngủ.
- Nếu lăn ở tay thì chú ý đeo găng tay để tránh tình trạng thuốc bay hơi nhanh. Sáng hôm sau phải rửa sạch bằng nước và xà phòng trước khi làm việc.
Hình ảnh. Ra mồ hôi nách
Lưu ý, khi dùng thuốc lăn, không dùng thêm bất kỳ thuốc khử mùi hay loại giảm tiết mồ hôi khác.
Thuốc uống: Các thuốc uống thường đánh vào cơ chế ức chế acetylcholin như robinul. Tuy nhiên thuốc này ít khi chỉ định vì nhiều tác dụng phụ như gây: Rối loạn nhịp tim, giảm tiết nước bọt, chóng mặt, buồn nôn…
Thảo dược: chứng tăng tiết mồ hôi nách là do rối loạn thần kinh giao cảm, vì vậy, sử dụng những thảo dược có tác dụng trấn tĩnh thần kinh, làm giảm sự hưng phấn của hệ giao cảm như Thiên môn đông, Sơn thù du, Hoàng kỳ… sẽ giúp giảm tiết mồ hôi hiệu quả và điều chỉnh các tuyến mồ hôi hoạt động ổn định trở lại.
Đây đều là những vị thảo dược trị mồ hôi nhiều lâu đời trong Đông y. Ngoài tác dụng ổn định hệ thần kinh còn có hoạt tính săn se bề mặt, hạn chế bài tiết mồ hôi, kháng khuẩn, tăng sức đề kháng da, ngăn chặn vi khuẩn gây mùi, nhờ đó, vùng nách sẽ khô ráo và không còn mùi khó chịu nữa.
Can thiệp: Tiêm botox. Phương pháp này đã được Cơ quan quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt. Với cách này, bác sĩ sẽ tiêm botox vào bàn chân/tay hoặc nách có tác dụng giảm tiết mồ hôi rất tốt. Tuy nhiên, phương pháp này có tác dụng phụ gây yếu cơ khi cầm nắm. Do đó chỉ thực hiện khi các biện pháp bôi thuốc tại chỗ hoặc thuốc uống không hiệu quả. Bệnh nhân nên thận trọng khi làm việc hoặc lái xe sau khi tiêm botox.
Với cơ chế ức chế sản xuất acetylcholin, thuốc có thể làm giảm tiết mồ hôi và tác dụng kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm, sau đó mới cần tiêm nhắc lại.
Điện chuyển ion: Là phương pháp điện ion có tác dụng bít tuyến mồ hôi tạm thời. Phương pháp này đưa các hạt điện tích của thuốc qua da vào sâu dưới da. Thuốc được sử dụng là aliminum chloride 20% và glycopyrrolate 0,01%. Phương pháp này có thể thay thế cho phương pháp bôi tại chỗ. Mỗi tuần thực hiện 1-2 lần, mỗi lần kéo dài 30 phút.
Phẫu thuật: Phẫu thuật nội soi bằng dao điện đốt hạch giao cảm ngực. Phương pháp này có nhược điểm khi thực hiện cần gây mê và mặc dù các vị trí nách, tay giảm tiết mồ hôi nhưng các vị trí khác sẽ ra nhiều mồ hôi hơn để bù vào.
Hình ảnh. Ra mồ hôi tay
Mẹo trị mồ hôi nách dân gian: Những trường hợp bị ra mồ hôi nách nhẹ có thể áp dụng một số mẹo dân gian sau để giảm mồ hôi.
– Phèn chua: Rang phèn chua để loại bớt nước rồi nghiền thành bột, mỗi lần sau khi tắm, lấy một lượng nhỏ thoa lên nách, thực hiện 3 – 4 lần/tuần.
– Trầu không: Giã nát lá trầu không rồi đắp lên nách, chờ khoảng 20 – 30 phút thì rửa sạch, thực hiện 2 – 3 lần/tuần.
– Củ cải trắng: Thoa nước ép củ cải trắng lên nách, để khô khoảng 30 phút rồi rửa sạch, thực hiện 2 – 3 lần/tuần.
– Baking soda: Trộn baking soda với nước, đắp lên nách rồi rửa lại bằng nước ấm sau 15 – 20 phút, thực hiện 2 – 3 lần/tuần.
– Chanh tươi: Cắt chanh thành lát mỏng chà lên nách hoặc ép lấy nước cốt rồi thoa lên nách, sau đó để khô tự nhiên trong 15 phút rồi rửa sạch.
– Quế và muối biển: Rang khô quế và muối rồi tán thành bột, mỗi lần lấy 1 thìa bột trộn với nước ấm rồi thoa vào nách 15 phút, nên làm từ 2 – 3 lần/tuần.
Lời khuyên cho người bị ra mồ hôi nách nhiều
Khi áp dụng các phương pháp điều trị mồ hôi nách trên, để giảm mồ hôi hiệu quả hơn, bạn nên:
– Hạn chế các loại đồ uống gây kích thích thần kinh giao cảm như cà phê, bia, rượu, trà đặc…
– Tránh ăn những thực phẩm có tính nóng như thức ăn cay, ớt, tiêu, tỏi…
– Tránh thức khuya, tránh căng thẳng tâm lý, để tinh thần thoải mái, tập các bài tập như thiền, yoga… sẽ giúp bạn giảm mồ hôi nách tốt hơn.
– Nên cạo bỏ lông nách và sử dụng xà phòng sát khuẩn để vệ sinh nách nhằm hạn chế vi khuẩn sinh mùi khó chịu.
– Mặc áo rộng, chất vải cotton để vùng nách thông thoáng, những loại áo tối màu sẽ giúp bạn che dấu mồ hôi tốt hơn.
Nguồn: Hội thần kinh học Việt Nam và báo sức khoẻ và đời sống
